كشوری با سرهای سياه
نيس ماتن، فرانسه
۱۲ مه ۲۰۰۱
نخستين كانديداى جدى دريافت نخل طلاى جشنواره كن، فيلم "سفرقندهار" ساخته محسن مخملباف است كه درباره افغانستان امروز است.
هنگامى كه رژيم طالبان، در يورش وحشيانه اى مجسمه بودا را تخريب كرد، همه جهانيان از جمله سازمان ملل اين اقدام را محكوم كردند اما در همان زمان چندين صداى متفاوت نيز به گوش رسيد كه چرا كسى از فقر و بدبختى اين ملت فراموش شده سخن نمى گويد.
شايد دليل فراموشى جهانى را نسبت به تراژدى افغانستان بايد در بى تصويرى اين كشور دانست. سرزمين افغانستان بر روى خبرنگاران و روزنامه نگاران بسته است و به جز چند خبر پراكنده، ناقص و گاه به گاه اطلاعى به جهانيان نمى رسد. پس براى فهم اوضاع افغانستان به جاى تصوير به خيال بسنده كرده ايم.
اكنون در پى گيرى سفر يك دختر جوان روزنامه نگار به داخل افغانستان، براى نجات خواهرش، محسن مخملباف موفق مى شود پرده از راز پنهانى افغانستان بردارد: پرده بردارى از هراس زيستن در سرزمينى كه به خاطر نمردن از گرسنگى بايد در مدرسه طالبان درس دينى آموخت. پرده بردارى از راز سرزمينى كه زنان خود را در ديوارهاى گِلى و پارچه اى زندانى كرده است. زندانيانى كه براى بيان درد خود به پزشك، بايد از واسطه كودك يا شوهر محرم خود استفاده كنند.
پرده بردارى از راز هراس زيستن در سرزمينى كه از مين هاى منفجر شونده فرش شده تا جايى كه حتى سازمان هاى جهانى پاسخگوى اين همه نياز به دست و پاى مصنوعى نيستند. هراس زيستن در سرزمينى كه عروسك بازيچه كودكان، در شكل مين، به قاتل كودكان بدل شده. هراس زيستن در سرزمينى كه هر لحظه بيم غارت از راهزنان را دارد و هراس از زيستن در سرزمينى بى آواز، بى موسيقى و بى عشق.
محسن مخملباف در تصاويرى به غايت عظيم و شگفتى آور در فيلمى با شكوه، پرده از راز اين هراس برداشته است.